تأثیر تنوع ترکیبات یونی بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا در شرایط آب و هوایی اهواز

به منظور بررسی اثر تنوع ترکیبات یونی بر روی برخی ویژگی های فیزیولوژیکی دو رقم کلزا در شرایط آب و هوایی اهواز در سه مرحله از دوره رشد گیاه (60،90 و 120 روز پس از کاشت)، آزمایشی طی سال زراعی 89-1388 در مزرعه ی تحقیقاتی شماره یک گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. این طرح بصورت کرت های خرد شده نواری در قالب بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار، به صورت کشت گلدانی در شرایط غیر گلخانه ای اجرا شد. فاکتور اصلی اول، اعمال شوری از طریق آب آبیاری در 2 سطح شوری 8 و 14 دسی زیمنس بر متر و آب تصفیه شهری به عنوان شاهد با سطح شوری 2 دسی زیمنس بر متر و فاکتور اصلی دوم نوع ترکیب یونی در 2 سطح naclو na2so4 و فاکتور فرعی نیز شامل ژنوتیپ های hayola 401 و rgs000 بود. صفات مورد اندازه گیری عبارت بودند از: میزان کلروفیل a,b میزان کارتنوئید ها، عدد spad، سطح برگ، میزان ماده خشک اندام هوایی، پتانسیل اسمزی، هدایت روزنه ای و محتوای نسبی آب. نتایج این آزمایش نشان داد که در هر دو ژنوتیپ هایولا 401 و rgs000 با افزایش سطوح شوری از هر دو منبع نمک (naclو na2so4)، میزان ماده خشک، سطح برگ، هدایت روزنه ای، پتانسیل اسمزی و میزان محتوای نسبی آب برگ کاهش یافت و با افزایش شوری از سطح شاهد به 8 دسی زیمنس بر متر، در هر دو ژنوتیپ و تحت تأثیر هر دو نوع نمک میزان عدد spad، کلروفیل a،b و کارتنوئیدها افزایش و سپس با افزایش شوری به 14 دسی زیمنس بر متر کاهش یافتند. کاربرد nacl توانست اثر معنی داری در کاهش میزان ماده خشک، سطح برگ و پتانسیل اسمزی، در هر دو ژنوتیپ داشته و به مقدار بیشتری نسبت به na2so4 این پارامترها را تحت تأثیر قرار دهد. اثر نوع نمک در رابطه با میزان عدد spad، کلروفیل a، bو کارتنوئیدها تفاوت معنی داری در دو ژنوتیپ نداشت. na2so4 به طور معنی داری میزان هدایت روزنه ای را کاهش داد. در ژنوتیپ هایولا 401، میزان ماده خشک، سطح برگ، میزان عدد spad، کلروفیل a،b و کارتنوئید بیشتری نسبت به ژنوتیپ rgs000در سطوح مختلف شوری مشاهده شد، اما ژنوتیپ rgs000 پایداری بیشتری در رابطه با حفظ صفات مورد بررسی بین سطوح 8 و 14 دسی زیمنس بر متر شوری، در مقایسه با ژنوتیپ هایولا 401 از خود نشان داد. شوری در سطح 14 دسی زیمنس بر متر، به وسیله هر دو نمک، در آخرین مرحله نمونه برداری منجر به از بین رفتن گیاه در هر دو ژنوتیپ شد. در شوری متوسط 8 دسی زیمنس بر متر ژنوتیپ هایولا 401 صفات مثبت را بیشتر از ژنوتیپ rgs000بروز داد.